«Οι δικοί μου άνθρωποι ήταν αυτοί που με έπιασαν όταν στην ουσία κατεδαφιζόμουν… Αυτό που δίνουν οι άνθρωποι δεν είναι μετρήσιμο, δεν είναι εύκολο να το περιγράψεις και να το εξηγήσεις με λέξεις, δεν καταγράφεται σε έρευνες…είναι κάτι τόσο πολύτιμο που δεν μπορώ να το πω…»
Από το βιβλίο της Μάγιας Ιατρού, «Ένας Χρόνος Δίσεκτος».
Η ανακοίνωση της διάγνωσης μιας ασθένειας, όπως ο καρκίνος, διαταράσσει όχι μόνο τη ζωή του ασθενούς, αλλά και ολόκληρο το οικογενειακό σύστημα. Η ασθένεια επηρεάζει την ακεραιότητα του οικογενειακού πλαισίου, αποσταθεροποιεί την έως τη διάγνωση καθημερινή ρουτίνα, αλλάζει τις προτεραιότητες. Ήδη, από τη στιγμή της διάγνωσης αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια και πορεία της νόσου, ο ρόλος των φροντιστών είναι καθοριστικός. Οι τελευταίοι έρχονται αντιμέτωποι με μία πληθώρα συναισθημάτων. Ψυχική ανθεκτικότητα που δοκιμάζεται, συναισθήματα άγχους, αγωνίας και φόβου για την πορεία της υγείας του ασθενούς, σκέψεις για τη δική τους επάρκεια στο νέο τους ρόλο, ενοχές για όσα οι συνθήκες τους υποχρεώνουν να αφήσουν πίσω, έρχονται να προστεθούν σε μία καθημερινότητα όπου η φροντίδα του ασθενούς απαιτεί αυξημένα σωματικά αποθέματα.
Αν είστε φροντιστής ασθενούς που νοσεί, ίσως τα παρακάτω tips σας βοηθήσουν να ανακουφιστείτε:
-Φροντίστε τον εαυτό σας. Όσο και αν ο ρόλος σας ως φροντιστής είναι απαιτητικός, αφιερώστε λίγο χρόνο μέσα στην ημέρα για να κάνετε πράγματα που σας ανακουφίζουν. Ένας περίπατος, η ανάγνωση ενός βιβλίου, λίγη γυμναστική ή ό,τι άλλο σας ευχαριστεί θα σας βοηθήσει να αποφορτιστείτε. Επιπλέον, η σωστή διατροφή και ο καλός ύπνος είναι εξίσου σημαντικά για να φέρετε εις πέρας το δύσκολο έργο που έχετε αναλάβει.
-Δώστε στον ασθενή τη δυνατότητα να παίρνει πρωτοβουλίες. Όσο ευάλωτη και αν σας φαίνεται η κατάσταση του ασθενούς που φροντίζετε, επιτρέψτε του να συμμετέχει στην καθημερινότητα – στο βαθμό που αντέχει- και να παίρνει πρωτοβουλίες. Κάποιες φορές από τη μεγάλη αγωνία που μπορεί να έχετε να ανακουφίσετε τον άνθρωπό σας, πιθανά να οδηγηθείτε σε αντίθετα αποτελέσματα και να τον κάνετε να αισθάνεται ανήμπορος, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι. Επιτρέψτε του να πάρει πρωτοβουλίες και να αναπτύξει μια αίσθηση αυτονομίας, η οποία είναι σημαντική τόσο για την ψυχική ισορροπία του ασθενούς αυτή την περίοδο όσο και για τη δική σας σωματική ανακούφιση.
-Μιλήστε με τον ασθενή. Η επικοινωνία έχει αναγνωριστεί ως ο πιο κρίσιμος παράγοντας στην
προσαρμογή της οικογένειας στον καρκίνο. Μιλήστε για την ασθένεια του καρκίνου χρησιμοποιώντας το όνομά της. Ρωτήστε τον ασθενή τι θα μπορούσατε να κάνετε, τι θα ήταν ανακουφιστικό για εκείνον. Ο ανοιχτός διάλογος ενισχύει την αλληλοϋποστήριξη, βελτιώνει τη μεταξύ σας επικοινωνία και βοηθά στη μείωση του στρες.
-Μιλήστε με άλλους φροντιστές. Αναζητήστε ομάδες φροντιστών και συμμετέχετε σε αυτές. Το μοίρασμα κοινών εμπειριών με ανθρώπους που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση με εσάς, προσφέρει αισθήματα ανακούφισης και είναι μία σημαντική πηγή βοήθειας
-Ζητήστε βοήθεια από ειδικό. Το φορτίο που κουβαλά ένας φροντιστής είναι μεγάλο. Αν αισθανθείτε ότι δε μπορείτε να ανταποκριθείτε στο βάρος της καθημερινότητας, αν έχετε σωματικά συμπτώματα, όπως για παράδειγμα διαταραχές στον ύπνο, γαστρεντερικές διαταραχές που δεν οφείλονται σε παθολογικά αίτια ή συνεχή αίσθηση βάρους στο στήθος, ίσως θα πρέπει να αναζητήσετε μια πιο εξειδικευμένη βοήθεια. Ο ειδικός ψυχικής υγείας θα σας βοηθήσει να ανακουφιστείτε από τον ψυχικό φόρτο αυτή τη δύσκολη περίοδο που διανύετε
Άννα Κυπραίου
MSc Συμβουλευτικής Ψυχολογίας Παν. Θεσσαλίας
Μετεκπαιδευθείσα στην Κλινική Ψυχοκοινωνκή Ογκολογία